Rodzaje olejów silnikowych. Jaki olej wybrać?

Olej silnikowy jest jednym z podstawowych płynów eksploatacyjnych w aucie, a jego wymiana jedną z najczęściej wykonywanych czynności serwisowych (no, może tylko poza wymianą opon). Część kierowców pozostawia dobór oleju mechanikowi, są jednak również tacy, którzy wolą zrobić to sami. Specjalnie dla nich, ale również dla wszystkich ciekawych, Autobooking przedstawia dostępne na rynku rodzaje olejów silnikowych.

Klasyfikacja olejów silnikowych SAE według lepkości

Jest to najpopularniejsza klasyfikacja olei, z którą spotkać się można na każdej stacji benzynowej, czy w sklepie motoryzacyjnym. SAE, czyli amerykańskie Society of Automotive Engineers (Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacji) stworzyła ją, aby pomóc użytkownikom określić grubość filmu olejowego. Klasyfikacja wyróżnia 11 klas lepkości. 6 z nich określa oleje przeznaczone do użytku zimą, określone dodatkową literą W – 0W, 5W, 10W, 15W, 20W i 25W. Pozostałe 5 klas określa lepkości wysokotemperaturowe (SAE 20, 30, 40, 50, 60). Badane są one w zupełnie inny sposób, w temperaturze 100 stopni Celsjusza.

Należy zauważyć, że obecnie zupełnie odeszło się od produkcji olejów sezonowych, które należałoby wymieniać zależnie od pory roku – większość z nich posiada zarówno cechy oleju zimowego, jak i letniego. Tego typu nowoczesne produkty rozpoznać można po podwójnym oznaczeniu, na przykład 15W-40 czy 5W-30.  W tym wypadku pierwsza cyfra, znajdująca się przed literą W, określa płynność w niskich temperaturach, natomiast druga, znajdująca się po myślniku – lepkość w wysokiej temperaturze.

Jaką lepkość oleju warto wybrać w Polsce?

Klimat Polski, według klasyfikacji Köppena, określany jest jako przejściowy między ciepłym klimatem kontynentalnym i dżdżystym klimatem umiarkowanym, a śnieżno-leśnym klimatem borealnym. Średnie temperatury dzienne wahają się od -1°C w styczniu, do 22°C w lipcu czy sierpniu. Należy jednak pamiętać, że często można spotkać się również z ekstremami – mrozami do nawet -30°C. w takim wypadku niezwykle istotne jest, aby wybrać olej o odpowiedniej lepkości. Oczywiście, cenną wytyczną jest zawsze informacja odnoście doboru oleju, zawarta w książce serwisowej konkretnego modelu samochodu. Warto jednak pamiętać, że dla aut użytkownych w Polsce korzystne jest, aby liczba przed W w oznaczeniu oleju była jak najniższa. Oznacza to, że w niskich temperaturach olej nie powinien tracić właściwości smarnych. Zupełnie na odwrót jest z liczbą znajdującą się po myślniku – powinna być ona względnie wysoka, ponieważ oznacza to, że olej dobrze pracuje w wysokich temperaturach. Dlatego dobrze wybierać te z końcówką 40,50 lub 60.

Olej syntetyczny, półsyntetyczny czy mineralny?

Koncerny olejowe najczęściej reklamują i zachwalają najdroższe (30-120 zł/litr) oleje syntetyczne. Stosuje się je praktycznie we wszystkich nowych autach. Nie bez powodu – niemal pod każdym względem biją semisyntetyki i oleje mineralne na głowę. Syntetyki doskonale radzą sobie z pracą w wysokich temperaturach, jednocześnie nie odkładając się wewnątrz silnika w postaci nagaru. Niskie temperatury również im nie straszne. Zdecydowanie lepiej radzą sobie w zachowaniem płynności w takich warunkach, niż ich tańsze odpowiedniki – co sprawia, że rozruch auta w mroźny poranek nie powinien sprawić większego problemu.

Półsyntetyki uważane są za swojego rodzaju pomost między olejami mineralnymi a syntetycznymi. Ich właściwości są często zbliżone do w pełni syntetycznych odpowiedników, ale cena zazwyczaj bywa nieco korzystniejsza.  Producenci często polecają ich stosowanie w silnikach o dużych przebiegach oraz klasykach. Wielu z nich tworzy nawet specjalne linie produktów, oznaczonych napisem „Classic”. Przeznaczone są one głównie do kultowych samochodów, produkowanych w latach 80. I 90. ubiegłego wieku, takich jak Mercedes W124 czy BMW E30.

Oleje mineralne są zdecydowanie najtańsze. Powszechnie stosuje się je w autach dostawczych i ciężarowych – wielu mechaników podważa wykorzystywanie ich współcześnie w samochodach osobowych. Nie przeszkadza to jednak niektórym użytkownikom zdecydować się na takie rozwiązanie. Najczęściej ma to miejsce w przypadku mocno wyeksploatowanych silników i starszych aut niskiej jakości. Ich właściciele często borykają się z problemem „brania oleju”, nawet 1-2l/1000 km. W takim wypadku skorzystanie z oleju mineralnego pozwala obniżyć koszt eksploatacji auta, które i tak nie jest już wiele warte – ceny oleju mineralnego rozpoczynają się już od 12-15 zł/litr. Regularne dolewki nie są w tym wypadku zbytnim obciążeniem dla budżetu. Warto również zauważyć, że w starych, ponad 20-letnich autach, wypłukanie nagaru z silnika mogłoby skończyć się niepożądanym wyciekiem lub zmniejszeniem stopnia kompresji w silniku. Prawdopodobnie taka sytuacja okazałaby się gwoździem do trumny leciwego auta – koszt naprawy w wielu przypadkach przekroczyłby wartość rynkową pojazdu.

Klasyfikacja jakościowa olejów ACEA

Poza klasyfikacją według lepkości SAE, w oznaczaniu olejów stosuje się również klasyfikację jakościową. Opracowało ją Europejskie Stowarzyszenie Producentów Silników (ACEA). Podzieliło ono oleje silnikowe na przeznaczone do silników diesla (oznaczone literą C) i te właściwe do benzynowych jednostek napędowych (S). Czytanie oznaczeń klasyfikacji ACEA jest dość łatwe – każde smarowidło opisane jest dwoma literami. Pierwszą z nich jest zawsze S lub C, natomiast druga oznacza jakość – im wyżej w alfabecie, tym jest ona lepsza. W stosunku do olejów, używanych do silników benzynowych, stosuje się oznaczenia SA, SB, SC, SD, SE, SF, SG, SH, SI, SJ, SL oraz SM, a w przypadku diesli CA, CB, CC, CD, CE i CF, CF-4, CG-4, CH-4, CI-4 i CJ-4.

Wymiana to podstawa

Jakość i rodzaj oleju jest oczywiście bardzo ważna, ale nawet najlepszy olej nie będzie spełniał należycie swojej roli, jeśli nie będzie regularnie wymieniany. Interwał wymiany oleju zależy od wielu czynników (pisaliśmy o tym TU), można w tym wypadku wesprzeć się informacjami zawartymi w książce serwisowej auta. Warto jednak pamiętać, że podane tam wartości to zaledwie wskazówki – wiele zależy od rodzaju silnika, jego konstrukcji, pojemności a także stylu jazdy kierowcy. Jedno jest pewne – z wymianą oleju w silniku na pewno nie należy zwlekać. Aby znaleźć dobrego fachowca, który w dogodnym terminie podejmie się tego zadania, warto zajrzeć na Autobooking. U nas w zaledwie kilka chwil znajdziesz warsztat i zarezerwujesz w nim wizytę online. Bo silnik to przecież „serce” samochodu – a o serce trzeba dbać.